1-тапсырма Мәтінді мұқият тыңдап, идеясын жұбыңызбен талқылаңыз. Мәтіндегі қосымша ақпаратты

анықтаңыз. Тақырыпқа байланысты көтерілген мәселені түсіндіріңіз.

1-мәтін

Қиял туралы жалпы ұғым

Ертегі десе әдетте әрдайым шындық, әділет жеңетін, ізгілік үстемдік құратын, бай

мен кедей теңесетін әлем ретінде қабылдаймыз. Әлеуметтік жағдайы төмен отбасынан

шыққан қыз ауқатты жігіттің етегінен ұстаса, оны Күлше қызға теңеп жатады. Бірақ

Күлше кыз ауқатты отбасынан болған. Жай ғана кедей шаруаның қызы болса патша

сарайында би кеші өтетінін қайдан білсін?! «Сұлу мен Құбыжық» ертегісінде жазушының

айтпағы, сырт келбеттің маңызды емес екендігі болса, кейіпкер неге соңына дейін

құбыжық болып қала бермейді? Неге құбыжық та, бақа да қарапайым жігіт емес, ханзадаға

айналады? Адамның сырт келбетті жоғары қоятыны, билікті, байлықты аңсайтыны

ертегілерде де көрініс тапқан сияқты. Ал сіз ертегілерден қандай шындықты

байқай алдыңыз? Сайып келгенде ертегілер мен шынайы өмір ұксас па?

2-мәтін

Қиял

Қиял дегеніміз сырткы дүние заттары мен құбылыстарының субъективтік

образдарын қайтадан жаңартып, өндеп, бейнелеуде көрінетін, тек адамға ғана тән

психикалық процесс: «...барлық жан куаттарын (рухани күштерді) тек қиял ғана өзіндік

сақталатын төзімділік заттарды модельдендіре алады» (әл-Фараби). Адамда қиял пайда

болған кезде ми қабығында бұрын жасалған уақытша байланыстар түрлі комбинацияларға

түседі де, жаңа нәрселердің бейнесі туып отырады. Уақытша байланыстарды қайта жасап,

өңдеу процесінде екінші сигнал жүйесі шешуші рөл атқарады.